Gangstarap zou een gewelddadige invloed hebben op onze jeugd. Midden jaren 90 werd serieus gepleit voor een wettelijk verbod, Amerikaanse politici leidden demonstraties waarbij stapels ‘schadelijke’ cd’s werden vertrapt. Naar het geweld dat gangstarap uitdraagt wordt verwezen als iets meetbaars, als een duidelijk causaal tussen muziek en ontvanger. Behalve in hun teksten praktiseren de artiesten zelf ook dat geweld – alleen al aan de moorden op 2Pac (’96) en Notorious B.I.G. (’97), twee van de grootste gangstarappers aller tijden – zoiets moet toch wel invloed hebben op onze jongens? Als zulke pioniers al worden neergeschoten, dan zegt dat toch al alles over de aard van de hele stroming?
Dat 2Pac en Notorious B.I.G. hebben het voornaamste deel van hun status aan hun vroege dood te danken hebben, verhult dat de gangstarapper helemaal niet zo gewelddadig is als een doorsnee Amerikaan. Sterker nog, vergelijk hem met een doorsnee Amerikaan en het is waarschijnlijker dat de laatste de eerste vermoordt dan omgekeerd.
Stel dat alle enigszins bekende gangstarappers uit de jaren 90 samen in één dorp wonen: Gangstaville. Dit dorp bestaat uit ongeveer twaalfduizend inwoners. Van hen zijn er gedurende die tien jaar acht* doodgeschoten: een jaarlijks gemiddelde van 0,8 moorden per 12.000 inwoners, doorgerekend 8,3 per 100.000. Volgens de FBI werden in ’91 per 100.000 Amerikanen 9,8 vermoorden. Een gemiddelde Amerikaan had in dat jaar dus meer kans te worden neergeschoten dan een gemiddelde gangstarapper. Hetzelfde kan gezegd worden over het grootste deel van de jaren 90: bijna ieder jaar lag de landelijke homicide rate hoger dan in Gangstaville. En dan te bedenken dat mensen binnen de rapwereld het vooral op elkaar gemunt hebben: de kans door een rapper vermoord te worden is dus veel kleiner dan door een niet-rapper. De landelijke violent crime rate en property crime rate laat een zelfde tendens zien als de homicide rate: gemiddeld beging in de jaren 90 de gangsta minder misdaad dan de staatsburger. Alleen haalt hij het nieuws.
Zoals men geneigd is van topsporters de grootste blunders te onthouden, herinnert men zich van gangstarap het geweld. Maar wie vergeet dat Rapdorp niet verschilt van ieder ander dorp – inclusief zelfmoord (Scientifik, ’96), een dodelijke hartaanval (Big Pun, ’00) en een ongeneselijke ziekte (Eazy-E, ’96) – kan een politica verwachten die alle ziekenhuizen sluit na een paar medische missers.
[*] 2Pac (’96), Big L (’99), Stretch (’95), Fat Pat (’98), Freaky Tah (’99), Kilo G (’97), Notorious B.I.G. (’97), Pimp Daddy (’94)
Uit: Lexicon 90
[De auteur in zijn nineties:]
Thomas Heerma van Voss (1990) leerde lezen, schrijven en fietsen, en zag als 5-jarige Ajax voor het laatst de Champions League winnen.