Miroslav Marinovitsj – activist, gewetensgevangene tijdens de Brezjnev-periode en huidig vicerector van de Katholieke Universiteit van Oekraïne in Lviv – over de toestand in zijn land. Vertaald uit het Engels door Matthijs de Ridder.

Op welke manier onderscheidt het huidige regime in Oekraïne zich van het bolsjewistische regime? De communisten pleegden door ideologie gedreven misdaden, Janoekovitsj’ bewind doet hetzelfde, zij het gedreven door een criminele logica.

De regering heeft op een haast onverholen manier alle macht naar zich toegetrokken. Alle wegen naar een wettelijke en democratische oplossing van het sociaal-politieke conflict zijn geblokkeerd. De regering is in de rol gekropen van een terrorist die gijzelaars neemt en ze vervolgens met het mes op hun keel dreigt te vermoorden.

Het voornaamste doel is om koste wat het kost alle macht te behouden. Janoekovitsj uitte in 2004 deze sacrale frase: ‘We zullen ervoor zorgen dat we niet gedwongen worden onze macht op te geven.’ Voortgaand op dit principe is er vanaf 2010 een volledig autoritaire infrastructuur opgezet – schijnbaar democratisch vanuit het gezichtspunt van het Westen, maar in feite dictatoriaal voor de Oekraïners.

Politieke commentatoren hebben het beeld van Janoekovitsj als een ‘vredesduif’ helpen vervaardigen en ze hebben geleerd hoe ze op tijd en stond de juiste boodschappen naar het Westen moeten sturen. Uiteraard, met overweldigend resultaat. Ondertussen is de oppositie – met haar parlementaire mandaat, dat gebaseerd is op democratische waarden – voor de zoveelste keer om de tuin geleid door het criminele regime, dat trots verklaarde: ‘We hebben ze alweer voor de gek weten te houden.’

Deze strategieën, gebaseerd op dubbelhartigheid en bedrog, bleken zo succesvol dat er geen reden was om ervan af te zien. Zelfs vandaag nog, tijdens de extreme botsingen met het Oekraïense volk, blijft de positie van het regime ongewijzigd.

‘Ik roep alle vertegenwoordigers van alle politieke partijen, priesters, en leden van de gemeenschap op tot een nationale dialoog. Ik ben persoonlijk bereid om aan een dergelijk rondetafelgesprek deel te nemen.’ Dit was de verklaring van Janoekovitsj, bedoeld om het Westen te lijmen. Het heeft gewerkt, omdat het Westen goedgelovig is als het om beloften gaat.

Dat is de reden waarom de Oekraïense premier Azarov onlangs op de zender Rusland 24 hooghartig verklaarde dat de recente ontwikkelingen in Oekraïne geen aanleiding kunnen vormen voor de VS om sancties te treffen tegen Oekraïense gezagsdragers: ‘Ik neem deze zaak niet eens in serieuze overweging, omdat onze internationale relaties, inclusief die met de Verenigde Staten, van strategisch belang zijn en op de lange termijn bekeken moeten worden, en dit voorval in Kiev geeft, naar mijn mening, geen aanleiding om sancties te overwegen.’

In werkelijkheid zijn alle zogenaamde rondetafelgesprekken die gedurende de laatste twee maanden zijn gehouden niets anders dan grotesk theater geweest, die het volk er alleen van overtuigd hebben dat het regime slechts de taal van de macht begrijpt. Om deze reden voelde een deel van de bevolking zich gedwongen om zijn toevlucht te zoeken in gewelddadig verzet en op die manier een beroep te doen op de Preambule van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Vandaag, terwijl er letterlijk mensen sterven op de barricades in Kiev, doen we een beroep op onze partners in het Westen: herinnert u zich de woorden van de Preambule? Bent u het ermee eens dat ‘het van het grootste belang is dat de rechten van de mens beschermd worden door de suprematie van het recht, opdat de mens niet gedwongen worde om in laatste instantie zijn toevlucht te nemen tot opstand tegen tirannie en onderdrukking’?

Moeten we tegenwoordig nog de retoriek slikken over een ‘democratisch gekozen president’, terwijl Europa zelf het precedent heeft ondergaan van een ‘democratisch gekozen Reichsführer van Duitsland’?

Tot dusverre heb ik alleen gerefereerd aan het Oekraïense regime. Maar als we alleen zijn acties tegen het licht houden zonder daarbij de betrokkenheid van het Kremlin in ogenschouw te nemen, staat dat haast gelijk aan het analyseren van de baan van de maan zonder rekening te houden met de aantrekkingskracht van de aarde.

Het huidige Oekraïne wordt letterlijk overspoeld door agenten van de Russische Federale Veiligheidsdienst, die nauwgezet een zeer gericht plan uitvoeren dat is ontworpen door Poetin en dat erop is gericht om

• de situatie in Oekraïne zover te destabiliseren, zodat er een situatie ontstaat waarin er ongeorganiseerde ‘blinde’ opstanden plaatsvinden en alle tekenen van democratie en van een ‘Oranje’ bedreiging richting Rusland [de democratische Oranjerevolutie van 2004] zijn verdwenen; in het geval van complicaties, voorziet het plan in het ‘verlenen van een helpende hand aan het Oekraïense broedervolk’, hetgeen de invasie van Ruslands Gewapende Troepen inhoudt, of een opdeling van het land;
   
• Janoekovitsj’ regime in de ogen van het Westen in zulke mate in diskrediet te brengen dat het Westen gedwongen is om Ruslands controle over Oekraïne te accepteren als laatste mogelijkheid om het land te redden.
   
• Janoekovitsj op het juiste moment af te zetten en hem te vervangen door een ‘crisismanager’, met name Viktor Medvedtsjoek, die standvastig volhardt in zijn loyaliteit met het Kremlin.

Als je Poetin diep in de ogen kijkt, zie je in feite maar één ding: duisternis. Zijn logica is gebaseerd op de premisse van de vernedering van na ‘Versailles’ en de noodzaak van wraak in naam van de hergeboorte van de ‘grootsheid en de glorie van Rusland’ en een nieuwe opdeling van de wereld.

De rol van het ‘uitzonderlijk geopolitieke geval’, die in 1939 voorbehouden was voor het ‘fascistische Polen’, wordt vandaag gespeeld door het zogenaamde ‘nationalistische’ Oekraïne – hetgeen in de ogen van Poetin ‘niet eens een staat is, maar slechts een territorium’. Het moet volledig verdwijnen, of ten minste in stukken worden gescheurd.

De parallel met het nazifenomeen is overduidelijk – alleen blinde politieke correctheid zou dit niet herkennen. Dit is een extreem gevaarlijk scenario voor de wereld: Westerse politici onderschatten de ernst van de Oekraïense crisis ten zeerste. Het kan een kwestie van dagen zijn voordat het te laat is.

Het gaat niet langer over de noodzakelijkheid van een ‘Marshallplan voor Oekraïne’ – Europa heeft die boot lang geleden al gemist. De situatie schreeuwt nu om een brede, wereldwijde coalitie om de opkomst van een nieuwe revanchistische golf te temperen, waarvan de bestanddelen zoveel plezier scheppen in het feit dat ze steeds maar weer in staat blijken om het voltallige corps diplomatique te misleiden.

Laten we de lessen van de Tweede Wereldoorlog niet uit het oog verliezen: zij die verzaken aan (afzien van, verwerpen) de bescherming van de universele waarden omwille van hun eigen veiligheid, zullen het gelag onvermijdelijk betalen met diezelfde veiligheid en de plicht om de fundamentele waarden van de menselijke beschaving te herstellen.